Sprawozdanie rzeczowe z realizacji pracy i grantu celowego w 1999 roku.
1) Wyniki.
W 1999 roku wykonano analizę danych doświadczalnych, otrzymanych w
poprzednich seansach pomiarowych, mającą na celu
wyznaczenie astrofizycznego S-faktora w reakcji dd przy małych
energiach zderzeń (2.27, 2.06 i 1.8 keV). Eksperyment wykonywano przy
użyciu silnoprądowego akceleratora w HCEI (Tomsk), z wykorzystaniem
techniki Z-pinch'u. Uzyskano po raz pierwszy wartości S-faktora dla tego
zakresu energii: 53±16; 64±30; 114±68 b·keV, odpowiednio
dla podanych wyżej energii zderzeń.
Dla tych energii (są to średnie energie zderzeń deuteronów liner'a)
wyznaczono również
przekroje czynne w reakcji dd jako iloczyn zmierzonego S-faktora i
czynnika bariery: 4.3±2.6; 9.8±4.6; 21±6 w jednostkach
10-33cm2.
Wyniki pracy zawarte są w preprincie przesłanym do publikacji w
European Physical Journal D:
V.M.Bystritsky et al., Ästrophysical S-factor for dd
reaction at ultralow energies", JINR
Preprint D15-99-163, Dubna, 1999.
W 1999 r wykonano cykl eksperymentów poświęconych możliwości
zastosowania techniki "inverse Z-pinch", czyli rozchodzącej się
wiązki deuteronów, w celu polepszenia stabilności plazmy. Zbadano
charakterystyki czasowo-energetyczne deuteronowego linera przyspieszonego
do prędkości (2.8 - 7.2)·107 cm/s; w układzie rozchodzącej się
wiązki, jak również charakter promieniowania gamma i neutronowego,
towarzyszącego procesowi przyspieszania linera i występującym reakcjom.
Ulepszono układ
pomiarowy pod kątem oddzielenia użytecznych sygnałów od tła.
Rezultaty zawarte są w preprincie przesłanym do publikacji w
Nuclear Instruments and Methods A:
V.M.Bystritsky et al., Ïnverse Z-pinch in fundamental
investigations" JINR Preprint D15-99-315, Dubna, 1998.
Rozwinięto metodykę numerycznej analizy danych pomiarowych.
W szczeg/olności przeprowadzono obliczenia metodą Monte Carlo efektywności
rejestracji neutronów w aktualnej
geometrii pomiarowej i dla stosowanych detektorów w celu uściślenia tego
parametru, uzyskiwanego wcześniej wyłącznie drogą pomiarów.
Rezultaty badań reakcji pomiędzy lekkimi jądrami w zakresie ultraniskich
energii realizowanych w projekcie LESI przedstawiono na 11 sesji PAC
(listopad 1999). Uzyskały
one wysoką ocenę i rekomendację dla kontynuacji z uwagi na ich wagę
zarówno dla astrofizycznych zagadnień jak i ze względu znaczenie w
badaniu podstawowych praw i symetrii w silnych oddziaływaniach.
Wyniki dotyczące metodyki odwrotnego Z-pinch'u zostaną zaprezentowane na
konferencji "BEAMS-2000", Japonia, lipiec 2000.
2) Publikacje 1999.